Η πανδημία, πέρα από βιολογικό ή ιατρικό φαινόμενο, είναι και «κοινωνικό τραύμα», όπως εξηγεί στην ΕΦΣΥΝ ο κ. Χτούρης, καθηγητής του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Το «τραύμα» είναι ξαφνικό, απροσδόκητο κι επηρεάζει μαζικά. «Διαρρηγνύονται οι ανθρώπινοι δεσμοί και οι επικοινωνίες γίνονται συγκρουσιακές κι αυτό σε μακρο-επίπεδο εντυπώνεται στη συλλογική μνήμη.

Η έρευνα για τον κοινωνικό εαυτό και την εμπειρία των περιοριστικών μέτρων (με 374 έγκυρα ερωτηματολόγια κυρίως σε ηλικίες 21-30 ετών ), που διεξήγαγε κατά το διάστημα 6-22 Απριλίου το Εργαστήριο Κοινωνικής, Πολιτισμικής και Ψηφιακής Τεκμηρίωσης του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, αποτυπώνει τους φόβους, τις επιπτώσεις της απομόνωσης στον πληθυσμό και τους μηχανισμούς άμυνας που αναπτύχθηκαν κατά την πρώτη καραντίνα.

Ειδικά η ίδια η καραντίνα, που εμποδίζει την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας, η οποία στηρίζεται στην επικοινωνία, την επαφή, την αλληλεγγύη. Οταν χάνουμε επαγγελματικές, οικογενειακές, φιλικές επαφές, θρυμματίζεται ο κοινωνικός ιστός, που είναι “δίχτυ”. Οταν αυτό χάσει την ελαστικότητά του, δημιουργούνται προβλήματα: η στροφή στον εσωτερικό μας χώρο οδηγεί σε αδυναμία να στραφούμε στον κόσμο και να τον αντιμετωπίσουμε».

Ο κ. Χτούρης σημειώνει πως βιώνουμε μια σειρά από αλλεπάλληλες και αλληλοκαλυπτόμενες κρίσεις, πολλά χρόνια τώρα. «Στην Ελλάδα δεν υπήρχε ποτέ “κανονικότητα”, αλλά θέλουμε να προσδίδουμε σε αυτή την έννοια της “τακτοποίησης” των κοινωνικών πραγμάτων. Εχουμε μια χρόνια οικονομική κρίση και τώρα αντιμετωπίζουμε την πανδημική. Εκεί που οι αλληλέγγυες σχέσεις ήταν πυλώνας, αυτή έρχεται και χτυπά ίσως το τελευταίο προπύργιο άμυνας σε μια πολύ πληγωμένη κοινωνία.

Οι άνθρωποι, φοβισμένοι και απελπισμένοι, δεν μπορούν να δώσουν σημασία πια και δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε αυτό που συμβαίνει σήμερα με ψυχραιμία. Σπάνε οι δεσμοί αλληλεγγύης, ειδικά η διαγενεακή αλληλεγγύη, που λόγω της φύσης του ιού χτυπιέται απρόοπτα από την πανδημία, ενώ οι άνθρωποι που βρίσκονται σε κίνδυνο δεν μπορούν ούτε να ασκήσουν ούτε να δεχτούν αλληλεγγύη».