‘Χτίζοντας μια κουλτούρα ανθεκτικότητας για τους κοινωνικούς λειτουργούς’
Sarah Rose (University of Edinburgh), January, 2021
Creating a culture of resilience for social workers
Σύμφωνα με το άρθρο, είναι σημαντικό να αναγνωριστούν τόσο οι εξωτερικοί παράγοντες που αυξάνουν όσο και αυτοί που υπονομεύουν την ανθεκτικότητα. Η οργανωσιακή κουλτούρα είναι ένας τέτοιος παράγοντας, ιδιαίτερα σημαντικός και στο πλαίσιο της κοινωνικής εργασίας. Υπάρχουν κάποιες κοινές εντάσεις/πιέσεις στην οργανωσιακή κουλτούρα των κοινωνικών λειτουργών που έχουν αρνητική επίδραση στα επίπεδα στρες και επηρεάζουν δυνητικά την ανθεκτικότητα επαγγελματιών. Ειδικά κατά τη διάρκεια μιας κρίσης όπως η τωρινή, οι επιπτώσεις ενδέχεται να υποθάλπουν ακόμη μεγαλύτερους κινδύνους. Θέτοντας τους παράγοντες αυτούς επί τάπητος μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία οργανωσιακής κουλτούρας που ενισχύει την ανθεκτικότητα των κοινωνικών λειτουργών.
Οι συγγραφείς παρουσιάζουν 4 σημεία, η επίτευξη των οποίων θα αποτελέσει σημαντικό δείκτη για την μελλοντική πρακτική:
1.Μια οργανωσιακή κουλτούρα ανθεκτικότητας βρίσκει χρόνο και αξιώνει τον χρόνο που χρειάζονται οι κοινωνικοί λειτουργοί ώστε να χτίσουν σχέσεις με ωφελούμενους. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω σωστής διαχείρισης του φόρτου εργασίας, ευκαιρίες μακροπρόθεσμης δουλειάς πάνω στην πρόληψη αλλά και μια νέα κατανόηση στόχων, με έμφαση σε ανθρώπινους (και όχι νουμερικούς) δείκτες και αποτελέσματα που βασίζονται στις ανθρώπινες σχέσεις.
2. Η έκφραση και το μοίρασμα εμπειριών ανάμεσα σε κοινωνικούς λειτουργούς θα πρέπει να θεωρείται σημάδι επαγγελματισμού (και όχι αδυναμίας). Θα πρέπει έτσι να δημιουργηθεί ο χώρος, και φυσικά ο χρόνος, ώστε η συναισθηματική και η ψυχοκοινωνική υποστήριξη και ομαδική εποπτεία να γίνουν αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικής εργασίας. Οι δυνατότητες αυτές θα πρέπει να προσφέρονται στους κοινωνικούς λειτουργούς, και όχι να τις ψάχνουν οι ίδιοι-ρισκάροντας να στιγματιστούν επειδή αναζήτησαν υποστήριξη.
3. H επαγγελματική ακεραιότητα είναι σημαντικό κομμάτι της ανθεκτικότητας, και για αυτό θέματα όπως ηθικές συγκρούσεις, συγκρούσεις στους ρόλους, ή έλλειψη διαφάνειας των ρόλων στο εργασιακό περιβάλλον θα πρέπει να τίθενται πάντα υπό συζήτηση. H αμοιβαία στήριξη βοηθάει στο χτίσιμο του αισθήματος αλληλεγγύης, και είναι καλό να υπάρχει δίαυλος επικοινωνίας με προιστάμενους σε ό,τι αφορά τέτοιες συγκρούσεις. Οι διεπιστημονικές εκπαιδεύσεις με επαγγελματίες από άλλους κλάδους επίσης ενδέχεται να βοηθήσουν στην ενίσχυση του αλληλοσεβασμού και της κατανόησης.
4. Το χρόνιο στρες θα πρέπει να θεωρείται ένα από τα ενδημικά οργανωσιακά ζητήματα που αφορούν το πεδίο της κοινωνικής εργασίας. H κύρια αιτία αυτού θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε δομικό επίπεδο, και όχι να ‘φορτώνεται’ στις πλάτες των επαγγελματιών, οι οποίοι πολλές φορές καλούνται να ξεπερνούν την όποια πρόκληση και να ανακάμπτουν όσο αντίξοες και αν είναι οι συνθήκες εργασίας.