‘Ένα ψυχοκοινωνικό πλαίσιο σκέψης για την ανθεκτικότητα: Ανάγκες και αντιξοότητες κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μια ποιοτική εξερεύνηση σε ιατρούς στην πρώτη γραμμή στην Ινδία’
Debanjan Banerjee, Sathyanarayana, Rao, Roy Abraham Kallivayalil & Afzal Javed (2021)
Psychosocial framework of resilience: Navigating needs and adversities during the pandemic, a qualitative exploration in the Indian frontline physicians
Μέσα από ποιοτικές συνεντεύξεις με 172 ιατρούς στην πρώτη γραμμή στο ιδιαίτερα πιεστικό πλαίσιο της Ινδίας, οι ερευνητές δημιούργησαν ένα πλαίσιο ανθεκτικότητας αποτελούμενο από 5 τομείς:
- Τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γιατροί
- Τις ανάγκες που νιώθουν οι ίδιοι πως έχουν
- Την ‘ανθεκτική τους ταυτότητα’
- Την διαχείριση της ανθεκτικότητάς τους
- Δουλεύοντας αποτελεσματικά παρ’όλο το δυσφορικό στρες
Οι 3 τελευταίοι πυλώνες αποτελούν και τις 3 πτυχές του πλαισίου που αφορούν την διαδικασία του ‘χτισίματος’ της ανθεκτικότητας’, ενώ οι πρώτες δύο δείχνουν τα ζητήματα που καλούνται να πλοηγήσουν οι ιατροί της πρώτης γραμμής.
-Οι σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γιατροί με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας είναι α) ο φόβος της μόλυνσης και η αβεβαιότητα, β) η υπαρξιακή κρίση, γ) η μοναξιά και η εξουθένωση, δ) το αίσθημα ενοχής, και ε) το στίγμα.
-Οι κύριες ανάγκες που ανέφεραν ήταν: α) ευέλικτο εργασιακό πλαίσιο, β) κατανόηση από τη διοίκηση, γ) επαρκή επικοινωνία των κινδύνων και των ρίσκων, δ) ευαισθητοποίηση από τα ΜΜΕ, ε) κοινωνική συμπερίληψη.
-Η ‘ανθεκτική ταυτότητα’, με βάση τις συνεντεύξεις, φαίνεται να απαρτίζεται από 4 πυλώνες: α) κοινωνικά δίκτυα, β) το καθήκον, αίσθηση νοήματος και σκοπού, γ) την ελπίδα εν μέσω αβεβαιότητας, δ) ευγνωμοσύνη.
– Η διαχείριση της ανθεκτικότητας τείνει να εξαρτάται εν πολλοίς από α) τον τρόπο διαπραγμάτευσης προβλημάτων, β) το ομαδικό πνεύμα, γ) τον εσωτερικό διάλογο και την αυτοπεποίθηση, δ) προηγούμενες ψυχοπιεστικές εμπειρίες στο παρελθόν, και ε) τον βαθμό αφομοίωσης του θύματος/αρρώστου.
– Τέλος, η αποτελεσματικότητα στην δουλειά παρ’ολες τις προκλήσεις και τις αντιξοότητες φαίνεται να εξαρτάται από 6 πολύ σημαντικούς παράγοντες: α) την αυτο-φροντίδα, β) αλλαγές στον τρόπο ζωής και την καθημερινότητα, γ)συναδελφική υποστήριξη, δ) ψυχοκοινωνική υποστήριξη από το τηλέφωνο, ε) τις σχέσεις με φιλικά πρόσωπα, συγγενείς και συναδέλφους, στ) και μια ισορροπημένη προσέγγιση των κινδύνων.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τις συνεντεύξεις αυτές μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμο εργαλείο για τις όποιες παρεμβάσεις σχηματιστούν με γνώμονα την ψυχική υγεία και την ανθεκτικότητα των εργαζόμενων (και όχι μόνο των ιατρών) στην πρώτη γραμμή.